پزشکیان شنبه می آید همتی ثبت نام کرد/مذاکرات ایران و آمریکا به چه سرانجامی می رسد

روزنامه دنیای اقتصاد:

زهرا اکبری در «تجارت فردا» به موضوع دور جدید مذاکرات بین ایران و آمریکا پرداخته و آن را در گفت‌و‌گو‌ با علی واعظ، تحلیلگر ارشد در امور ایران، بررسی کرده است.

چکیده مقاله از نظرتان می‌گذرد:

مذاکرات برای دستیابی به توافق با آمریکا چگونه می‌تواند محل استناد و اتکای خیال مردمی باشد که سه دهه از عمر خود را گرفتار آن بوده‌اند و امید خود را کمابیش از دست داده‌اند؟

 در این مدت نه‌چندان کوتاه، مردم ایران زندگی خود را گره‌خورده به مناقشه‌ای می‌بینند که سرنوشت بسیاری از آنها را دگرگون کرده است.

گویی مذاکرات هسته‌ای و خبرهای آن، در کنار خبرهای روزمره، به جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی ایرانیان بدل شده است.

 با این همه، طی دو هفته اخیر زمزمه‌هایی در رابطه با مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و آمریکا در عمان به گوش می‌رسید و نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز آن را تایید کرد.‌

همچنین تارنمای آمریکایی آکسیوس به نقل از منابع آگاه خبر داد که دو مقام ارشد دولت بایدن اواخر اردیبهشت ماه در عمان با مقام‌های ایرانی به صورت غیرمستقیم گفت‌وگو کردند.

 در این دور از گفت‌وگوها برت مک گورک، مشاور ارشد جو بایدن در خاورمیانه و آبرام پیلی، نماینده موقت آمریکا در امور ایران حضور داشتند.

مشخص نیست چه کسی به نمایندگی از ایران در این مذاکرات شرکت کرد. یک رسانه آمریکایی به نقل از منابع خود ادعا کرد که گفت‌وگوها بر فعالیت‌های ایران و گروه‌های مقاومت در منطقه و نگرانی‌های آمریکا در مورد برنامه هسته‌ای ایران متمرکز بود.

 این مذاکرات نمی‌تواند گامی برای یک توافق راهگشا باشد اما می‌تواند گامی برای کنترل و مدیریت تنش‌ها در شش ماه باقی‌مانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری امریکاست

 این روند از آغاز سال ۲۰۲۳ کلید خورد و در نهایت به یک تفاهم نانوشته تنش‌زدایی بین دو طرف و همچنین مبادله زندانی‌ها در سپتامبر سال گذشته ختم شد.

 در همان زمان قرار بر این شد که این مذاکرات به قصد تبادل نظر و حتی توافق‌های کوچک‌تر در رابطه با مسئله هسته‌ای ادامه پیدا کند اما با حمله حماس به اسرائیل این گفت‌وگوها از ریل خارج شد.

 البته ژانویه گذشته این گفت‌وگوها در مسقط از سر گرفته شد که در آن مقطع بیشتر مبتنی بر تبادل تهدید و اخطار به یکدیگر بود.

دور جدید مذاکرات بیشتر جنبه تبادل نظر و مذاکره پیدا کرده و با توجه به محدودیت‌های سیاسی که جو بایدن با آنها مواجه است احتمال اینکه بتواند در این فاصله زمانی امتیاز جدی در اختیار ایران قرار دهد، وجود ندارد.

جمهوری‌خواهان بایدن را چه از لحاظ سختگیری در اعمال تحریم‌ها (به‌خصوص تحریم‌های نفتی) و چه از لحاظ عدم فشار به جمهوری اسلامی ایران به خاطر حمایت از حماس در جنگ فعلی غزه متهم به ضعف در مقابل ایران می‌کنند.

 بنابراین چون لازمه هرگونه توافق این است که به کنگره برود، بدون شک جمهوریخواهان از آن استفاده سیاسی خواهند کرد و دولت بایدن تمایلی برای پرداخت چنین هزینه‌ای ندارد.

 اما در عین حال دولت بایدن نه خواهان درگیری نظامی در منطقه و نه خواهان بالا گرفتن بحران هسته‌ای ایران است؛ در همین راستا بهترین راهکار را در گفت‌وگوهای محدود با ایران می‌داند تا با حفظ شرایط فعلی کمترین امتیاز را به ایران بدهد.

در گفت‌وگوهایی هم که در عمان صورت گرفته قرار شده است که در مذاکرات بعدی دو طرف درباره راه‌هایی مذاکره کنند که حداقل همکاری بین ایران و آژانس را افزایش دهند.

 در غیر این صورت حتی در چند ماه آینده احتمال افزایش تنش‌ها چه در زمینه برنامه هسته‌ای، چه در زمینه منطقه‌ای بسیار زیاد است.‌بعد از درگیری اخیر بین ایران و اسرائیل قوانین بازی برای دو طرف تغییر کرده، بدون اینکه مشخص شود خطوط قرمز به چه نحوی جابه‌جا شده‌اند.

پیروزی جو بایدن در انتخابات و ورود به کاخ سفید با توجه به وعده‌های انتخاباتی او امیدها را برای احیای برجام زنده نگه داشت.

 اما مسیر بایدن نیز تفاوت چندانی با دولت ترامپ نداشت و در نهایت وی با زیر پا گذاشتن وعده انتخاباتی خود عملاً ورود بدون پیش‌شرط ایالات‌متحده به توافق هسته‌ای با ایران را کنار گذاشت.

اگر دولت بایدن مجدداً شانس داشته باشد که روی کار بیاید انگیزه‌ آن برای دست یافتن به یک توافق برد-برد با ایران وجود خواهد داشت.

منبع: تجارت فردا، شماره ۴۵۷

 عبدالناصر همتی با انتشار پستی اینستاگرامی از کاندیداتوری خود در انتخابات ریاست جمهوری خبر داد